DÜNYADAKİ TEKNOLOJİ GELİŞTİRME BÖLGESİ UYGULAMALARI

 Bilim ve teknolojiyi buluşturmayı hedefleyen teknoparklar ile ilgili ilk gelişmeler öncelikle ABD, İngiltere, Fransa, Almanya ve Japonya gibi bilim teknoloji alanında önde gelen ülkelerde başlamıştır. Dünyadaki ilk teknopark 1952 yılında ABD’de Kuzey California’da Stanford Üniversitesi’nin öncülüğünde kurulan Stanford Research Park olmuştur. Günümüz adıyla “Silikon Vadisi” olarak bilinen bu teknopark, dünyanın en çok tanınan teknoparkıdır. Bugün Google, Intel, Adobe Systems, Yahoo, VeriSign gibi yüzlerce küresel firma bu teknoparkta yer almaktadır. Bu parkın öncülüğünde, hem ABD, hem de tüm dünyada sanayinin yoğun olduğu bölgelerde birçok teknopark kurulmuştur.

 

1970’li yıllarda petrol fiyatlarında meydana gelen ani yükselmeler, bütün ülkelerde büyük maliyet artışlarına yol açmış ve bunun sonunda bütün sanayi dalında durgunluk ve üretimde azalma baş göstermiştir. 1970-1980 döneminde sanayideki durgunluğu ortadan kaldırmak amacıyla özellikle ABD ve Japonya gibi ülkelerde sanayi yeni Ar−Ge faaliyetlerine giderek, üniversiteler ve araştırma kurumlarıyla yakın bir işbirliği başlatmıştır. Yapılan bu karşılıklı işbirliği sonucunda; enformasyon teknolojileri ve yazılım, yeni malzemeler, biyoteknoloji, yeni enerji kaynakları, uzay teknolojileri, esnek imalat sistemleri, otomasyon ve robotik gibi alanlarda çok önemli ilerlemeler olmuş, yepyeni mallar ucuz fiyatlarla hem daha fonksiyonel hem de daha küçük hacimlerde üretilerek pazara sürülmüştür.

 

ABD ve Japonya’nın yanında Avrupa Topluluğu ülkeleri ile Doğu ve Güney Doğu Asya ülkeleri de 1980’li yıllarda benzer teknolojileri elde etmeye ve bunları kullanmaya büyük önem vermişlerdir.

 

UNDP, UNFSTD, UNIDO, ILO gibi uluslararası örgütlerin de katkılarıyla son yıllarda birçok gelişmekte olan ülkede teknopark projeleri uygulanmaya başlamıştır. Bu ülkeler arasında Çin, Hindistan, Şili, Meksika, Filipinler, Gabon, Nijerya, Zimbabwe ve Karayip Ülkeleri (Jamaika, Guyana, Barbados) sayılabilir.1

International Association of Science Parks (IASP): IASP dünya çapındaki bilim ve teknoloji parklarından oluşan bir dünya teknoparklar birliğidir. IASP’nin misyonu, dünya genelinde bilim parkı uzmanları ile iletişim kurmak ve üyelerinin sürdürülebilir büyüme ve etkinliği için hizmetler sunmaktır. Mayıs 2017 tarihi itibariyle aralarında 17 Teknoparkıyla Türkiye’nin de olduğu Afrika, Asya-Pasifik, Avrupa, Latin Amerika, Kuzey Amerika ve Batı Asya olmak üzere toplam 6 bölgedeki 74 ülkeden 403 üyesi bulunmaktadır. Her yıl düzenlediği uluslararası Teknoparklar Kongresiyle dünyanın birçok yerinden sektör temsilcileri bir araya gelmektedir. IASP Konferansları, profesyonellerin bir araya geldiği, bilgi ve tecrübe değişiminin sağlandığı, işbirliklerin kurulduğu ve yeni ortak projelerin geliştirildiği dünya çapında önemli etkinliklerdir.

Association of University Research Parks (AURP): 1986 yılında üniversite bünyesinde kurulan araştırma parklarının birkaç öngörülü yöneticisi tarafından, bütün dünyada yönetim kurulu odalarında ele alınan üniversite bünyesinde bir araştırma parkı kavramını tartışmak için Tempr, Arizona Amerika Birleşik Devletleri’nde düzenlenen ilk uluslararası konferansın ardından, özel olarak tasarlanmış alanlarda yapılan Ar-Ge faaliyetlerine artan ilgiye karşılık kurulmuştur. AURP’ın misyonu yeniliklerin ticarileştirilmesini ve üniversite sanayi ve hükümet ortaklığı aracılığıyla küresel ekonomide ekonomik büyümeyi sağlamaktır. AURP’ın asıl üyeleri planlı ve dünya çapında faaliyet gösteren 44 araştırma parkıdır. Çeşitli üniversiteler ve toplumsal, kar amacı gütmeyen ve teknoloji projeleri ve programlarının geliştirilmesi ve işletilmesi ile ilgilenen özel kuruluşlar AURP’in dengesini oluştururlar.

European Business and İnnovation Centre (EBN): EBN, 1984 yılında Avrupa Komisyonu, Avrupa endüstri liderleri ve ilk iş ve yenilik merkezlerinin öncülerinin ortak girişimi olarak kurulmuştur. İlk Avrupa Komisyonu İş ve Yenilik Merkezi (EC-BIC) 1984’te Belçika, Liège’de açılmıştır. EBN yenilikçilik ve girişimciliği teşvik eden bir kuruluştur. EBN’nin Misyonu girişimcilerin yenilik çabalarına yardım etmek, onların yeniliğe başlama sürecini yürütmek (yeniliği destekleme, kuluçka ve uluslararasılaşma), iş ve girişim oluşturulması ve geliştirilmesi yoluyla ekonomik kalkınmayı sağlamaktır. EBN, yenilik, yan ürün, kuluçka, girişimcilik, KOBİ’ler ve bölgesel ekonomik kalkınma alanında Avrupa’da bir referans noktasıdır. EBN’nin 75’i ortak üye olmak üzere, 155 KOBİ, 27 AB üyesi devlet ve 11 diğer ülkeler (Orta ve Doğu Avrupa, Türkiye, Kanada, BD, Mısır, Çin …) de dahil 2009 yılı itibariyle 240’ın üzerinde üyesi vardır.1